คำถามที่หลายคนสงสัยเมื่อมีคนใกล้ชิดเสียชีวิต คือ “หนี้ที่ผู้ตายเป็นลูกหนี้อยู่ จะหมดไปหรือไม่?” หรือ “ทายาทต้องรับผิดชอบต่อหนี้ของผู้ตายหรือเปล่า?” คำตอบนี้ขึ้นอยู่กับหลักกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยที่เกี่ยวกับ มรดกและหนี้สินของผู้ตาย
หนี้ไม่ตายตามตัว
โดยหลักกฎหมาย เมื่อบุคคลถึงแก่ความตาย ทรัพย์สินและหนี้สินของเขาจะตกทอดไปยังทายาท ดังนั้น ภาระหนี้ ไม่ตายตามตัวผู้ตาย แต่จะกลายเป็นภาระของกองมรดก ซึ่งหมายความว่า เจ้าหนี้สามารถเรียกร้องชำระหนี้ได้จากทรัพย์มรดกของผู้ตายเท่านั้น ไม่สามารถฟ้องเอากับทรัพย์ส่วนตัวของทายาทได้
ทายาทต้องรับผิดชอบไหม?
หากทายาท ยังไม่ได้รับมรดก (เช่น ยังไม่แบ่งมรดก หรือยังไม่จัดการทรัพย์สิน) เจ้าหนี้มีสิทธิยื่นฟ้องต่อศาลเพื่อให้แบ่งและชำระหนี้จากกองมรดกก่อน
หากทายาท ได้รับมรดกแล้ว และมีการจัดการมรดกเรียบร้อย ทายาทมีหน้าที่รับผิดในหนี้ของผู้ตาย แต่ไม่เกินจำนวนทรัพย์มรดกที่ได้รับ
“ข้อยกเว้น”
หนี้บางประเภท เช่น หนี้ส่วนตัวที่ต้องทำด้วยตัวบุคคล (เช่น หนี้จากการว่าจ้างทำงานส่วนตัว หรือค้ำประกันเฉพาะตัว) จะสิ้นสุดเมื่อผู้ตายเสียชีวิต
หนี้ที่มีการทำประกันชีวิตไว้ อาจมีการชำระผ่านวงเงินประกัน ไม่กระทบกับมรดก
หนี้ไม่ตายไปพร้อมกับลูกหนี้ แต่จะเป็นภาระของกองมรดก ทายาทไม่ต้องรับผิดชอบเกินกว่าทรัพย์มรดกที่ตนได้รับ หากไม่มีทรัพย์มรดกเลย เจ้าหนี้ก็ไม่สามารถเรียกหนี้จากทายาทได้เช่นกัน